Эрх баригчид ажлын байр нэмэгдүүлнэ, бизнесийн орчныг дэмжинэ гэж туг, лоозон болж, сонгууль бүрээр ам тангараг өгдөг ч байнга үүнийхээ эсрэг үйл ажиллагаа явуулж ирсэн. Үүний нэг тодхон жишээ гэвэл нийслэлийн Засаг дарга Х.Нямбаатар Үндэсний соёл амралтын хүрээлэн буюу олны нэрлэж заншсанаар “Хүүхдийн парк”-д үйл ажиллагаа явуулдаг Сөүл рестораны автомашины зогсоолыг “дээрэмдэх” шийдвэр гаргаснаас харж болно.
Сөүл нь хуучин Туяа рестораны суурин дээр 1996 оноос тасралтгүй үйл ажиллагаа явуулж ирсэн, гадна дотны байнгын үйлчлүүлэгчтэй болж, нийтийн хоолын салбарт хүндтэй байр суурь эзэлж байгаа Монгол Улсад хөрөнгө оруулагч, өндөр зэрэглэлтэй ресторан гэдэгтэй хэн ч маргахгүй.
Хэрвээ Хотын дарга Х.Нямбаатарын энэхүү “дээрэм” хэрэгжихдээ тулвал энэ ресторанаар хэн үйлчлүүлэх болж байна. Энэ айлын бизнес унана. Тэнд боломжийн цалин хангамжтай ажиллаж байгаа 150 ажилтныг яах вэ гэдэг асуудал үүснэ. Мөн Монгол Солонгос хоёр орны харилцаанд ямар үр дүн авчрах вэ гэх мэт олон асуудал шил шилээ даран босож байна. Хоёр орны бизнесийн орчин гайгүй шинэ шатанд гарч, Солонгосын хөрөнгө оруулалт ч чамгүй өсөх хандлагатай байгаа энэ үед Хотын даргын харалган шийдвэр чөдөр тушаа болох нь дамжиггүй. Төрөөс хөрөнгө оруулалтын таатай орчин бүрдүүлэх бодлого барьж байгаа үед нэг харалган дарга нь очиж татвараа төлөөд хууль ёсны дагуу ажиллаж байгаа хөрөнгө оруулагчдаа “дээрэмдээд” байхаар юу болох билээ. Нөгөө талд манай дарга нар нэгийг барих гэж нөгөөг нураадаг зуршлаасаа салаагүй байгааг харуулна.
Тиймдээ ч Сөүл групп, тус рестораны удирдлагууд хэвлэл мэдээллийнхэнд хандсан. Энэ тухай дурдахад, өнгөрөгч 2023 онд Үндэсний соёл амралтын хүрээлэнг сэргээн засварлах, тохижуулах төслийг Рио Тин То компани Хот байгуулалтын газрын хяналт дор хэрэгжүүлж эхэлжээ. Ингэхдээ Сөүл рестораны урьд талын автомашины зогсоолыг бас л “дээрмийн” замаар авсан. Хэдийгээр рестораны бизнесийн үйл ажиллагаанд сөрөг нөлөө үзүүлж, бизнест нь шууд халдаж байсан ч рестораны хамт олон төслийг дэмжиж, хамтран ажилласан. Үүнээс өмнө ч Сөүл ресторанынхан Хүүхдийн паркын ногоон байгууламж сэргээх, зам харгуй барих, байшин барилга засах зэрэг тохижилтын ажилд үргэлж гар бие оролцож, санхүүгийн дэмжлэг үзүүлж ирснээ дуулгана лээ.
Ийнхүү 2023 онд зогсоолоо “дээрэмдүүлж”, бизнесээ явуулах аргагүй болсон учраас тухайн үеийн Хотын дарга Д.Сумъяабазартай таван сарын турш зөвшилцөж байж Сөүл рестораны хойд талд 50 машины зогсоолыг хууль дүрмийн дагуу орох гарах гарцтай нь тохижуулан ашиглах болжээ. Энэ хугацаанд ч бизнесийн алдагдал хүлээсэн байж таарна.
Гэтэл өнгөрөгч дөрөвдүгээр сарын 19-ны өдөр Цэцэрлэгт хүрээлэнгийн барилгын ажлын явцтай танилцахаар ирсэн Хотын шинэхэн дарга Х.Нямбаатар “Цэцэрлэгт хүрээлэн Сөүл рестароны зогсоолын асуудлыг бодох шаардлага байхгүй. Долоо хоногийн дотор зогсоолыг чөлөөл” гэсэн шаардлага тавьж “дээрмийн” ажлаа эхлүүлжээ. Энэ бол шуудхан бизнест халдаж, ажилчдын эрх ашгийг ноцтой зөрчсөн явдал юм.
Тиймээс Сөүл групп, Сөүл рестораны удирдлагууд хэвлэл мэдээллийнхэнд хандахын зэрэгцээ Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, УИХ-ын дарга, Гадаад хэргийн яаманд гомдлоо уламжилна гэдгээ мэдэгдсэн. Мөнхүү Монгол Улсад суух Элчин сайдаар дамжуулан, бизнесийн эрх ашийг ноцтой зөрчиж байгаа талаар холбогдох байгууллагад уламжлах болно хэмээсэн юм.
Хууль журмын дагуу бизнес эрхэлж байгаа байгууллагын үйл ажиллагаанд хууль бусаар халдах нь Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр мөрдөгдөж байгаа Үндсэн хуулиа зөрчсөн болно. Мөн олон улсын гэрээ конвецийг зөрчиж, Монгол Улс олон улсын өмнө хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй, түүнийг зөрчсөн болно гэдгийг Хотын дарга мэддэг баймаар юм.
Олон улсад манай хууль, эрх зүйн орчин, эрх баригчдын гаргаж байгаа шийдвэр, тушаалыг байнга ажиглаж байдаг. Гэтэл өчигдөр гаргасан шийдвэрээ маргааш нь цуцалж, хууль бус шийдвэр гаргаж байгаа Хотын дарга Х.Нямбаатараас үүдэж, Монгол Улсад орж ирэх хөрөнгийн урсгал тасалдахад хүрвэл яахав. Тэр тусмаа бизнесийн таатай орчин бүрдүүлж өгдөггүй гэх муу нэртэй улс шүү дээ. “Дайран дээр давс” гэгч л болох байх.
С.Данзан
