Шуудхан хэлье. Эцгийнхээ дутууг гүйцээж, эхийнхээ хүслийг хангахаар их улс төрд хөл тавьсан нөхөр болов уу гэж өөрийн эрхгүй өөрт нь хэлмээр санагддаг. Өөр юу ч байхгүй. Гэтэл түүний эцэг Н.Энхбаяр гэдэг хүн 1992 оноос хойш УИХ-ын гишүүн, Соёлын сайд, УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгч гээд төрийн хашиж болох бүх өндөрлөгт хүрсэн. Түүнд дутуу орхисон зүйл гэвэл Монгол Улсыг “хувьчилж” авах л үлдсэн байх. Тэгэхээр 20 гаруйхан настайдаа улс төрийнхөө замналыг эхлүүлсэн энэ хүүд одоо ухрах зам байхгүй гэхээр зарим талаасаа аюултай. Өмнөөс нь айдас ч төрөх шиг. Өдгөө 30 насны босго алхаад их улс төрд, тэр тусмаа парламентад данстай гишүүн болж чадав. Эцэг Н.Энхбаяр ч 30 насны босго даваад улс төрийнхөө замналыг эхлүүлж байв.
Гагцхүү Ц.Элбэгдорж Н.Энхбаярыг ухрааж зогсоогоогүй бол чухам юу болох байсныг өнөөдөр төсөөлөх ч аргагүй. Түүнийг албан ёсоор өргөмжлөөгүй л болохоос бус аймшгийн том дарангуйлагч, улсын хаан нэгэнт болчихсон байсан гэдгийг судлаачид хэлдэг. Үүний үргэлжлэл болон гарч ирж байгаа УИХ-ын гишүүн Э.Батшугарыг чухам хэн ухрааж тогтоох юм бол. Тэр бол улс төрийн “төгс” түүхтэй Н.Энхбаярын хар нялхаас нь бэлдсэн ид насны дүр, хүсэл нь учраас төгс тактиктай орж ирсэн байж таарна. МАХН-ын нэрийг авч байх 10 гаруй жилийн өмнө тэр 20 гаруйхан настай эцгийгээ дагаж ирж байв.
Түүнийг нийслэлийн 14 дүгээр сургуульд үсэг холбож суух цагт ээж О.Цолмон ч улс төрийн цагаан толгойн үсэг давхар нүдлүүлж байсан болов уу гэж бодогддог. Э.Батшугарт зөвхөн аавын хүсэл тачаал биш, ээжийн хүсэл ч дэндүү их нөлөөтэй. Цагтаа хүчний байгууллагын том генералуудыг үүдэндээ дугаарлуулж, Засгийн газрын шийдвэрт хүртэл нөлөөлж явсан гэх О.Цолмон хатагтайд их юм бий. Хүү нь энэ их савнаас өөрийнхөө хэмжээгээр л хутгаж авсан байж таарна. Харин АНУ-д бүрэн дунд боловсрол эзэмшиж байхад эцэг Н.Энхбаяр нь улс төрийн нүүдэл зааж эхэлсэн байх. Н.Энхбаяр их өндөрлөгөөс газардсан цагаас эхлэн улс төрийн хор зааж өгсөн болов уу. Тэр бол өнөөдөр өндөр боловсрол ярьж, нүдний шилний цаана эрдэмтэн царайлаад байгаа болохоос бус хар хорын нүүдлийг сайтар заалгасан мэргэжлийн улстөрч. Өдгөөгийн парламентад түүнийг шинэхэн, баруун зүүнээ мэдэхгүй гэх мэтээр тоомжиргүй хандаж суугаа нөхдөд сануулж хэлэхэд эндүүрэл шүү.
Хэтрүүлж хэлэхэд эх нь бүүвэйн дууны оронд Төрийн дуулал аялж, эцэг нь үнэг хайчлахын оронд догшин хар сүлд сийлж өсгөсөн ч байж магадгүй. Ийм л нэгэн гэм зэмгүй харагдах дүр эцэг эхийнхээ хүслийг гүйцээхийн төлөө парламентад орж ирсэн. Ингэхийн тулд эцэг нь 52 мянган гишүүнтэй бүхэл бүтэн нам золиосолж, хүүгээ улс төрийн замд гүн гүнзгий орууллаа. МАХН татан буугдаж, МАН-д дагаар орсноор МАН-ын Удирдах зөвлөл, Бага хурлын 30 хувь, төрийн албанд олон мянган албан хаагч, Засгийн газрын түвшинд дөрөв, таван сайдын суудал авна хэмээн Н.Энхбаяр ярьж байсан ч энэ нь биеллээ олсонгүй. Болж өнгөрсөн нөхөн сонгуульд Б.Тулга, Э.Эрдэнэжамъянгаас эхлээд нэр дэвших хүсэлтэй олон хүн байсан ч тэр өөрийнхөө хүүг дэвшүүлэв. Тэгэхээр Н.Энхбаярын ярьж байсан сайд, дарга нарын суудал, бусад квот бүгд худлаа, зөвхөн хүүгийнхээ төлөө 52 мянган гишүүнтэй намыг татан буулгаж, МАН-д нэгтгэж чадав. Нэгэнтээ МАН-аас гал тасалсан МАХН асан 2012 оны сонгуулиар парламентад бүлэг байгуулж, улмаар Засгийн газарт хамтарч байлаа. Энэ үед 20 гаруйхан настай Э.Батшугарыг МАХН-ын гадаад харилцаа хариуцсан нарийн бичгийн дарга, Монгол банкны дэд ерөнхийлөгчөөр оруулж ирсэн гээд боломж л гарвал өндөрлөгт зүтгүүлж ирсэн эцгийн төлөвлөгөө зөвхөн УИХ-ын гишүүнээр тогтохгүй. МАН дотор үймээн гарахад хүүгийнхээ рейтингийг өргөхөө тэр мэдэж байгаа. Харин ингэхийн тулд МАН-ын Удирдах зөвлөл, Бага хурлын хэмжээнд МАХН-д данстай нөхдөөс шургуулах нэн тэргүүний ажил байх. Нөхөн сонгуулиар МАН-ын нэр нөлөө бүхий улстөрчид түүнийг амаа олохгүй магтаж байгааг харсан байх.
Чухам л Э.Батшугар парламентад орж ирснээр гадаад харилцаа өндийж, гаднаас том том төслүүд чихэлдэн орж ирэх тухай үлгэр домог ярьж байсан даа. Аливаа хүнд хэт их томдсон малгай таагүй харагддаг. Э.Батшугарын хувьд парламентын гишүүн гэдэг бол асар томдсон зүйл. Гэвч түүнийг эцгийн үг хүсэл гэж харахаар болчихож байгаа юм. Э.Батшугарын хувьд хэзээ ч Э.Батшугар харагдахгүй. Түүний хэлж ярьж байгаа байр сууриас эхлээд олон зүйлийг шууд утгаар нь Н.Энхбаяр л гэж харна. Нөхөн сонгуульд орох гэж хаа сайгүй л ярилцаж, өөрийгөө рекламдсан. Тухайлбал,“Эдийн засгаа вакцинжуулах хэрэгтэй”, “Уран гоё ярьдаггүй нь миний давуу тал” гэх мэтээр нэг зүйл яриад явж байгаа ч Н.Энхбаярын бэлдэж өгсөн ярилцлага, байр суурь хэмээн хэлж байсан нь ч ташаа зүйл биш. Ийм л нэгэн улстөрч улс төрийн ууган хүчинд данслагдаж, парламентад хөл тавьсан. Түүнээс юу ч хүлээх хэрэггүй. Харин МАН дотор ямар үймээн дэгдээх бол хэнтэй холбогдож сүлбэлдэх бол гэх мэт зүйлс л харж харж суухаас өөр аргагүй. Эцгийн тачаал, эхийн хүсэл шүү дээ.
"Манай 76" номноос 2023 он
С.Ууганбаяр
