Богино зайд асар хурдтай өндөр авсан хүн бол УИХ-ын гишүүн, Шадар сайд С.Амарсайхан. Их хөрөнгө мөнгө ч тэгээд юуг ч хурдлуулж чаддаг хойно доо. Тэгээд ч “Баян хүн гурван төрд нүүртэй” гэдэг нь яах аргагүй үнэн. Аль ч дарга сайдын үед адармаатай улс төрд байнга өгсөж явсаар УИХ-ын гишүүн, улмаар хөрөнгө дагаж өгссөөр байгаад сайд ч болчих байх. Гэхдээ “Баян хүнийг балаг тойрдоггүй” гэдгийг санахад илүүдэх юун. Энэ нь хэдийгээр нэг ядуу нөхрийн атаархсандаа гаргасан үг байж мэдэх ч С.Амарсайханы бизнест бөмбөг тэслэх аюул олон бий. Ямартай ч тэр нийслэлийнхээ хэвлийг тэтгэн урсдаг ганц судас нь болсон Туул голд хайр найргүй ханддаг хүн. Шударга ёс хууль дүрмээр дийлэхгүй ч байгаль ижийн хилэн гэж зүйл байгааг мартах болохгүй. Уг нь тэр нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын даргаар ажиллахдаа чамгүй сайн ажилласан гэх пиар хаа сайгүй өрнөдөг байв. Хэргээр цацуулдаг л биз. За тэгээд хурлын дарга болох гэж хөглөснийг энд дурдаад яахав. Нэг тэтгэврийн хөгшинд “алуулаа” алдаж байж нэг юм Хурлын дарга болсон доо.
С.Амарсайхан НИТХ-ын даргаар ажиллаж байхдаа “100 айл” болон нийслэлд үйл ажиллагаа явуулж байгаа барилгын материалын зах, дэлгүүрүүдийг нүүлгэн шилжүүлэх НИТХ-ын тогтоол үйлдээд Засаг даргаа шахаж ажиллана гэдгээ эрсхэн мэдэгдэж байснаа биелүүлж эхэлсэн нь үнэн. Бодит зүйл гэвэл Төмөр замын буудлын дэргэд байсан автомашины захыг ихээхэн хэл аман дундуур “22-ын товчоо”-руу нүүлгэн шилжүүлсэн. Энэ мэтчилэн хэд хэдэн ажил санаачилж явтал Хотын даргаар дэвшүүлэн ажиллуулж, улмаар УИХ-ын гишүүн болчихсон. Одоо тэр энэ бүгдээ ор тас мартсан. Ерөөсөө дээрх шийдвэрүүд нь дээш гишгих шат байснаас бодит ажил болохгүй нь ойлгомжтой байв. Сайд дарга болох илүү их тачаалд тэмүүлсэн хэрэг болов уу. Ёстой л “хотоо мартсан гэсэр, хоймор зүүдэлсэн гэлэн” гэдэг болсон. Уг нь тэр хотын хөгжил гэх зүйлийг л хуулбарлан ярьдаг байснаас хөгжүүлж өөдлүүлсэн түүх үлдээгүй л дээ. Мартах шахаж. Бас нэг “том” ажил бий. Сүхбаатарын талбай тойруулан өндөр үнэтэй чулуунууд тавьсан нь бас л тайлагнах зүйл мөн дөө.
Мөнхүү Сүхбаатарын талбайн өмнөх цэцэрлэгийг устган цэвэрлэж, усан оргилуур хийсэн нь тийм ч алдаа болоогүй байх. Тэр өөрөө өндөр настай мод, сөөг бүү хэл Туул голын хөвөөний бургас хядчихдаг хүн шүү дээ. Гайхах хэрэггүй. Тухайн үед С.Амарсайхан хотын Засаг даргаар томилогдсон даруйдаа албан тушаалаа хотын хүн амын тусын тулд биш, хувийн зорилгоор ашиглахаар улайрч, баяжих хөлжих арга хэрэгсэл болгож байсан гэх мэдээлэл ч байдаг. Бараг Хотын дарга болсны зорилго ч гэж зарим эх сурвалж мэдээлж байв. Ингэхийн шалтгаан ч байв. Тодотговол “Зүүнбаян Рефайнери” компани Туул голын бургасыг хэдэн арван га-гаар нь устган сүйтгэж, өндөр үнэтэй барилгууд барихаар завдаж байгаад иргэдийн эсэргүүцэл бусад зүйлтэй тулж байсан удаатай. Тухайн үед БОАЖ-ын сайдаар ажиллаж байсан Н.Цэрэнбат “Энэ компанийн тусгай зөвшөөрөл аль эрт цуцлагдсан байсан. Гэтэл ажлаа үргэлжлүүлж байна. Манай хуулиар үүнд шүүх тайлбар хийх учиртай. Шүүх дээр маргаантай байгаа. Өмнөх сайд Д.Оюунхоролын үед тусгай зөвшөөрлийг нь цуцалсан. Миний үед дахиж олгоогүй" гэсэн юм. Үүнээс харахад төрийн шийдвэр, хэдэн ч сайдын нүүр үзсэн ч өөрийнхөөрөө хэрэгжиж байдгийг харуулсан явдал болж байв. Аргагүй л гурван төрд нүүртэй хүн аж.
Одоо тэрбээр өндөрлөгт хүрэхээр маш хурдтай явна. Чухам ямар өндөрт гарч хэзээ унах, хаашаа явахыг нь таах аргагүй. Их хөрөнгө л түшихгүй бол түүнд яг унаган гэх фракц улс төрд үгүй бололтой юм. Тойрон хүрээлэгчид нь ч нэг тиймхэн сулхан. Ийм нөхцөлд яах ч аргагүй, их хөрөнгөөр дэнчин тавьж л амьдрах улс төрийн зураг зурна гэсэн үг.
Тэр хэдийгээр дээш өгсөх төлөвлөгөөний дагуу асар хурдтай явж байгаа ч хөрөнгөнөөс өөр түшиж тулах зүйл бараг алга. Ядахад нийслэлийн Засаг даргаар богино хугацаанд ажилласнаас өөрөөр төрийн албаны дадлага туршлага ч алга. Ерөөсөө хөрөнгө түшиж, дээш гарсан хүмүүст өөрийн гэсэн толгой байдаггүйг харуулах цаг ч ирнэ. Тэгэхээр С.Амарсайхан өөрөө ийм будилуу бол цааш газар авахгүй гэсэн үг. Асар их хөрөнгө мөнгө яриад байгаа болохоос бус хүүхдээ төрийн мөнгөөр сургасан баримт дэлгэж л байсан. Үнэхээр үр хүүхдэдээ хүртэл зарцуулж чадахгүй болсон харамч юм уу, эсвэл ах С.Отгонбаярынх нь хөрөнгө юм уу гэх тээнэглзэл ч байна. Хэрэв тэр их хөрөнгө С.Амарсайханы өв мөн бол тэр Засгийн газарт багтах төдийгүй ирээдүйд өөрийгөө Төрийн өндөрлөгт зүүдэлж яваа нь гарцаагүй. Аргагүй л “Хоймор зүүдэлсэн гэлэн, хотоо мартсан гэсэр” юм даа.
Санзайгалсангийн Ууганбаяр
